Geschiedenis van het Feodale Japan: De laatste Samurai ?

Als we het over het feodale Japan hebben, denken we vaak aan de samoerai. Deze buitengewone krijgers, bekend om het feit dat eer boven alles gaat, hebben de Japanse geschiedenis op vele manieren gevormd. Maar wat gebeurde er werkelijk in Japan in de tijd van die dappere soldaten die vochten met de kunst van de katana? Wat moeten we ons echt herinneren over middeleeuws Japan? Laten we samen de achtergrond van deze spannende periode in de Japanse geschiedenis ontdekken!

Overzicht van middeleeuws Japan

Het feodale Japan (of Chûsei) begon in de 12e eeuw en eindigde in de 19e eeuw. Deze periode omvat 6 van de 14 traditionele onderverdelingen van de Japanse geschiedenis, namelijk:

• het Kamakura-tijdperk (1185-1333)
• de Kenmu-herstelperiode (1333-1336)
• het Muromachi gedeelte (1336-1447)
• de Sengoku-fase (1477-1573)
• de Azuchi-Momoyama periode (1573-1603)
• de Edo-periode (1603-1868)

Kortom, deze middeleeuwse periode begint in 1185 en eindigt in 1868. Een vrij lang interval met veel bijzonderheden. Er kunnen er echter drie uitgelicht worden:

• Het overwicht van de hiërarchie met het behoud van de hoken-seido of het Japanse feodale systeem. Het is een systeem waarin klasse en rang een grote rol spelen.
• De opkomst van de samoerai:deze legendarische krijgers hebben ongetwijfeld het wereldbeeld van het feodale Japan gevormd.
• De Edo-periode: deze wordt gekenmerkt door de culturele en economische ontwikkeling van de archipel na haar afsluiting voor de wereld.

Het Japanse feodale systeem: hoe is het georganiseerd?

De Chûsei wordt geïdentificeerd door een bepaald politiek systeem. Het feodale Japan was georganiseerd in leengoederen en heerlijkheden, zoals in het Westen, maar met zijn eigen specifieke kenmerken.

De klassenhiërarchie van het feodale Japan

De middeleeuwse Japanse samenleving was, net als de westerse, hiërarchisch. De klassen werden echter niet in drieën gedeeld, maar in vieren. Het feodale Japan kende de volgende klassen, in hiërarchische volgorde:

• de krijgers
• de boeren
• de ambachtslieden
• de kooplieden

Let op: de keizerlijke familie en geestelijken werden uitgesloten van deze hiërarchische indeling.

Feodaal Japan: tussen titel en macht

Het feodale Japan wordt net als de westerse middeleeuwen gekenmerkt door een centrale macht en lokale machten. De centrale macht werd vertegenwoordigd door de dualiteit van de :

• Tenno (of Keizer), hemelse heerser

• Shogunof “grote militaire bevelhebber voor de onderwerping van barbaren”, hoofd van de militaire regering (of shogunaat)

De twee machten staan naast elkaar aan het hoofd van het rijk. Het Keizerlijk Hof, gevestigd in Kyoto, was de hoeder van de tradities. De Shogun daarentegen was het hoofd van de Bakufu (of tentregering). De zetel veranderde naargelang welke familie de positie innam en welke erin slaagde zich aan de anderen op te dringen.

Wat de lokale machten betreft, stond het rijk onder de macht van verschillende clans, met aan het hoofd een Daimyo, d.w.z. een lokale heer. In de Bakufu werd de volgende hiërarchie aanvaard:

• De Shogun, het hoofd van de regering. Hij vertegenwoordigt dus de centrale macht.
• De Daimyo of lokale heren. Zij waren meestal de hoofden van de clans die het rijk vormden met gebieden in hun bezit. Zij hadden de macht om hun grondgebied te beheren, maar gehoorzaamden aan de bevelen van de Shogun.
• De Shugo of provinciale gouverneurs. Zij waren in dienst van de Daimyo en hadden beperkte bevoegdheden, namelijk de orde handhaven en de krijgers van hun provincie controleren.
• De Shugodai of vazallen van de Shugo. Vaak gevestigd in Kyoto, stuurde de shugo de shugodai op missie naar de provincies.

Opmerking: Geleidelijk aan eisten de Shugodai landrechten op in de provincies waarnaar zij waren gestuurd. Ze worden dan shugo-daimyo.

De Samoerai van middeleeuws Japan: tussen mythe en werkelijkheid

De geschiedenis van de samoerai in het feodale Japan is lang gemythologiseerd. Tussen epische veldslagen en legendarische personages is het soms moeilijk om mythe van werkelijkheid te onderscheiden. Wie waren deze vereerde krijgers eigenlijk? Laten we in de wereld van deze fascinerende gepantserde soldaten duiken.

Bushido: de weg van de Japanse krijger

Als we de samoerai willen ontmaskeren, moeten we eerst de principes begrijpen die hen bezielden. Elke goede samoerai moest inderdaad bepaalde codes volgen die later deel zouden gaan uitmaken van de bushido. Maar wat is bushido?

Bushido belichaamt de weg van de krijger in het feodale Japan. En als we zeggen krijgers van het feodale Japan, hebben we het niet alleen over samoerai, maar ook over bushi. Niet alleen een technische training, bushido vormde de filosofie van de soldaten van Japan in deze periode. Het duurde een leven lang om het te leren en elke goede samoerai moest het toepassen. Maar wat werd er echt bestudeerd in deze bushido?

Naast training in het gebruik van de katana, kent bushido 7 leefregels:

• Gi, het recht

• Yu, de moed

• Jin, de welwillendheid

• Re, beleefdheid

• Makoto, oprechtheid

• Meyo, de eer-

• Shugi, trouwé

Elke beoefenaar moest deze waarden volgen die zijn leven beheersten, niet alleen in de strijd, maar ook daarbuiten. Elke afwijking van deze principes was zeer kostbaar.

Belangrijk: Bushido werd pas strikt gecodificeerd tijdens het Edo-tijdperk, onder Tokugawa Ieyasu. De filosoof Yamaga Soko speelt een belangrijke rol. Maar het boek van Nitobe Inazo,“Bushido, de ziel van Japan” (1900), is ongetwijfeld het bekendste werk over deze filosofie.

De samoerai en de eer

Ah, de samurai en hun beroemde gevoel van eer… Tussen hun legendarische onderwerping aan hun meester en het ritueel van seppuku lijken deze krijgers uit het middeleeuwse Japan symbool te staan voor eer. Maar is dat echt zo? Wat hadden deze krijgers eigenlijk met eer te maken?

In tegenstelling tot het beeld dat de meeste mensen van de samoerai hebben, waren zij niet de belichaming van eer. De samoerai waren boven alle krijgers, maar boven alle mensen. En als zodanig was er niet vaak eer te behalen, noch op het slagveld, noch in het dagelijks leven. Inderdaad, ondanks wat men hoort, waren de samoerai bovenal krijgers! Het doel was dus om de vijand neer te schieten, ongeacht de gebruikte methode. En als de strijd om de macht aanwezig was, vertelt de geschiedenis over vele samoerai die hun meester verraadden of van kant wisselden.

Te weten: het is vanwege de minder dan deugdzame praktijken van de samoerai en hun afwijkingen dat bushido strikt werd gecodificeerd. Tegelijkertijd werd de praktijk van hara-kiri en seppuku ingevoerd. Want ja, in tegenstelling tot wat men zou kunnen denken, was deze praktijk van zelfmoord om de eer intact te houden zelden vrijwillig.

De onna bugueisha: de krijgsvrouwen van het feodale Japan

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, konden vrouwen in het feodale Japan ook de status van samoerai bereiken. Hoewel hun verhaal minder goed wordt verteld dan dat van de mannen, beschrijven Japanse verslagen het bestaan van onna bugeisha, of vrouwelijke krijgers.

De bekendste daarvan is waarschijnlijk Tomoe Gozen of Vrouwe Tomoe. Beschreven als een formidabele amazone uit het Kamakura tijdperk, zou ze het leger van haar man hebben geleid in een epische strijd. Het is daarom erg moeilijk om fictie van werkelijkheid te onderscheiden. Maar één ding blijft zeker: ze was een bewonderde en gerespecteerde vechtster.

Interessant feitOp het gevaar af u verder te verbazen, inheemse Japanners waren niet de enige samoerai in het middeleeuwse Japan! Tegenwoordig weten we dat er ook een samoerai van Afrikaanse afkomst was: Yasuke of Kuro-san. Een voormalige slaaf van de Portugezen, Yasuke werd opgemerkt door de daimyo Oda Nobunaga. Later bevrijdde hij hem en verhief hem tot samurai.

De Edo-periode: de gouden eeuw van het feodale Japan?

DeEdo-periode, ongetwijfeld het beroemdste tijdperk in de Japanse geschiedenis, is synoniem met vrede en welvaart voor de archipel. Maar wat moeten we onthouden over deze periode van het feodale Japan?

Het Tokugawa shogunaat: een alternatief voor instabiliteit?

Politiek gezien werd de middeleeuwse periode in Japan vooral gekenmerkt door de overheersing van instabiliteit. Het rijk wordt geteisterd door burgeroorlogen. Het was de Tokugawa clan die vrede bracht in de archipel na de hereniging. Nadat deze clan de macht had overgenomen, slaagde het Tokugawa shogunaat erin een zekere stabiliteit tot stand te brengen. Hij regeert het land met ijzeren vuist om de vrede te waarborgen. En ze doen het vrij goed, want de krijgersklasse, die al voor het Edo-tijdperk werd vereerd, is op het hoogtepunt van haar glorie.

De titel van shogun werd onder de Tokugawa’s erfelijk, waardoor conflicten tussen clans en opstanden werden voorkomen. Feodaal Japan beleeft, voor één keer, een periode van welvaart met de samoerai meer gerespecteerd en gevreesd dan ooit.

Sakoku of de afsluiting van het feodale Japan voor de wereld

Tijdens deze Edo-periode sloot het Japanse rijk zich ook af voor de wereld. Het Tokugawa shogunaat, dat het contact tussen het volk en buitenlanders wilde beperken, zorgde ervoor dat de Japanse cultuur zich kon onderscheiden. Dit is het ontstaan van de Japanse kunst zoals we die nu kennen. Tegelijkertijd liet de periode van vrede het rijk toe zich te ontwikkelen. De koopmansklasse werd steeds belangrijker en entertainment werd een belangrijke sector.